«Η χώρα μας εμπλέκεται με συγκεκριμένο τρόπο σε τρία επίπεδα της κρίσης». Μιλά στη LiFO ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, Σωτήρης Ντάλης.
— Τι σηματοδοτεί για τον κόσμο η ιρανική επίθεση στο Ισραήλ;
Η δολοφονική εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο προκάλεσε τη σκληρή απάντηση της κυβέρνησης Νετανιάχου στη Γάζα, και το αποτέλεσμα ήταν μια μεγάλη ανθρωπιστική κρίση με πολλά αθώα θύματα. Αυτή η εξέλιξη αποσταθεροποίησε τη Μέση Ανατολή και σε συνδυασμό με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μια παγκόσμια αποσταθεροποίηση. Οι συγκρούσεις στη Γάζα, οι εχθροπραξίες στα σύνορα Λιβάνου-Ισραήλ και οι απειλές από τους Χούθι της Υεμένης και τους σιίτες μαχητές στο Ιράκ και στη Συρία, δημιούργησαν όλο αυτό το διάστημα ένα πλαίσιο για κλιμάκωση, όπου το Ιράν μπορούσε να προκαλεί δια αντιπροσώπων, αποφεύγοντας μια άμεση αντιπαράθεση με το πολύ πιο ισχυρό Ισραήλ.
Τα δεδομένα άλλαξαν με την αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό της Συρίας την 1η Απριλίου, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο σημαντικών στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης. Με την εσωτερική δυσαρέσκεια να μεγεθύνεται, ο Νετανιάχου, αναζητώντας διέξοδο πολιτικής επιβίωσης, ώθησε την Τεχεράνη να απαντήσει με μια μάλλον αποτυχημένη επίθεση με drones (που αλλάζουν τη μορφή των πολέμων) το περασμένο Σάββατο. Ο Νετανιάχου γνώριζε πολύ καλά πως σε αυτό το ένα νέο πεδίο αντιπαράθεσης το Ιράν θα δυσκολευτεί. Σήμερα ένας σκιώδης πόλεμος που μαινόταν για δεκαετίες παίρνει μια άλλη διάσταση.
Είναι αρκετά πιθανό να ισχύσει τελικά αυτό που δηλώνουν Αμερικανοί αξιωματούχοι πως το Ισραήλ δεν επιδιώκει σημαντική κλιμάκωση με το Ιράν, αλλά θέλει να προστατεύσει τον εαυτό του και να αμυνθεί.
— Πως πιθανολογείτε ότι θα αντιδράσει το Ισραήλ; Και ποιες θα είναι οι συνέπειες της χθεσινής επίθεσης στο Ιράν;
Η ισραηλινή αεράμυνα με την υποστήριξη των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας αλλά και της Ιορδανίας αναχαίτισε την επίθεση του Ιράν και το ισραηλινό πολεμικό συμβούλιο τάχθηκε υπέρ μιας αντεπίθεσης στο Ιράν, αλλά φάνηκε να διαφωνεί για το πότε θα γίνει και ποια κλίμακα θα ακολουθήσει. Τα ξημερώματα της Παρασκευής, σύμφωνα με αμερικανούς αξιωματούχους τους οποίους επικαλούνται αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα, υπήρξαν ισχυρές εκρήξεις στην επαρχία Ισφαχάν του Ιράν που συνδέονται με μια ισραηλινή επίθεση εναντίον του Ιράν σε αντίποινα για τα ιρανικά πλήγματα εναντίον του Ισραήλ το περασμένο σαββατοκύριακο.
Η Ουάσινγκτον είχε προειδοποιηθεί την Πέμπτη, για την ισραηλινή επίθεση εναντίον του Ιράν, όμως ούτε ενέκρινε την επιχείρηση ούτε διαδραμάτισε κάποιο ρόλο στην εκτέλεσή της, δήλωσαν αμερικανοί αξιωματούχοι. Το πώς θα εξελιχθούν οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή και το αν θα αποφευχθεί νέα κλιμάκωση, θα εξαρτηθεί πλέον από το εάν η απάντηση του Ισραήλ ολοκληρώθηκε με την περιορισμένης κλίμακας επίθεση και επίσης από το εάν το Ιράν θα επιδιώξει να προβεί σε νέα αντίποινα.
Τις προηγούμενες μέρες το Τελ Αβίβ έγινε αποδέκτης πολλών εκκλήσεων για αυτοσυγκράτηση, τόσο από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη όσο και από αραβικά κράτη. Ας μην υποτιμάμε καθόλου το γεγονός ότι το προηγούμενο διάστημα οι ΗΠΑ προώθησαν με επιτυχία τη συνεργασία ευρωπαϊκών κρατών και κάποιων σουνιτικών κρατών της περιοχής, το οποίο οδήγησε στη δημιουργία μιας αμυντικής ομπρέλας που λειτούργησε με εντυπωσιακό τρόπο απέναντι στην ιρανική επίθεση με drones. Είναι αρκετά πιθανό να ισχύσει τελικά αυτό που δηλώνουν αμερικανοί αξιωματούχοι πως το Ισραήλ δεν θα επιδιώξει σημαντική κλιμάκωση με το Ιράν και πως θέλει να προστατεύσει τον εαυτό του και να αμυνθεί.
— Η χώρα μας πόσο μπορεί να επηρεαστεί από αυτές τις εξελίξεις;
Η χώρα μας παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις δύσκολες εξελίξεις στην περιοχή και εμπλέκεται με συγκεκριμένο τρόπο σε τρία επίπεδα της κρίσης. Ήδη η φρεγάτα «Ύδρα» επιχειρεί στα Στενά Μπάαμπαλ Μαντάμπ, στα Στενά του Ορμούζ, στα διεθνή ύδατα στην ερυθρά Θάλασσα, στον Κόλπο του Άντεν, στην Αραβική Θάλασσα, στον Κόλπο του Ομάν και στον Περσικό Κόλπο και προστετεύει τα εμπορικά πλοία. Επίσης η φρεγάτα «Σπέτσες» περιπολεί ανοιχτά του Λιβάνου στο πλαίσιο της επιχείρησης Unifil του ΟΗΕ.
Τέλος, υπάρχει η ελληνική συστοιχία των αντιαεροπορικών αντιβαλλιστικών πυραύλων Patriot στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Αν στα παραπάνω προσθέσει κάποιος και το ρόλο του Στρατηγείου της Λάρισας στη διαχείριση της επιχείρησης “Aspides” της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούμε να μιλήσουμε για ουσιαστική συμμετοχή της Ελλάδας στην αμυντική ομπρέλα προστασίας του Ισραήλ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
