Εγκρίθηκε από τον γενικό γραμματέα Δασών η μελέτη αναδάσωσης για τη μεταπυρική αποκατάσταση στις δασικού χαρακτήρα εκτάσεις στο νησί της Ρόδου.
Η μελέτη συντάχθηκε από την εταιρεία “NERCO_Ν.ΧΛΥΚΑΣ & ΣΥΝ/ΤΕΣ Α.Ε.Μ.” κατόπιν ανάθεσης από την ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΡΟΔΟΥ και είναι συνολικού προϋπολογισμού 755.000 ευρώ.
Ειδικότερα στην απόφαση του υπουργείου αναφέρονται τα εξής:
«ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
Α. Θεωρούμε την ως άνω μελέτη συνολικού προϋπολογισμού 755.000€ € με Φ.Π.Α. (εφτακόσιες πενήντα πέντε χιλιάδες ευρώ με Φ.Π.Α) που συντάχθηκε από την από την εταιρεία “NERCO_Ν.ΧΛΥΚΑΣ & ΣΥΝ/ΤΕΣ Α.Ε.Μ.” κατόπιν ανάθεσης από τον φορέα με την επωνυμία «ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΡΟΔΟΥ» με σκοπό την υλοποίηση έργων αντιπλημμυρικής – αντιδιαβρωτικής προστασίας, συνέπεια της μεγάλης έκτασης δασικής πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε την 18η Ιουλίου 2023 και ελέγχθηκε με το 709616/12-12-2023 φύλλο ελέγχου της δασολόγου Δεσλή Χρυσάνθης της Δ/νσης Δασών Δωδεκανήσου και θεωρήθηκε από την δ/ντρια της ίδιας Δ/νσης Αικατερίνη Μπαλατσούκα.
Η παρούσα μελέτη αναδάσωσης συντάχθηκε στο πλαίσιο της προσπάθειας αντιμετώπισης των δυσμενών οικονομικών, κοινωνικών, οικολογικών και αισθητικών συνεπειών από την εκδήλωση της καταστροφικής πυρκαγιάς που έπληξε την περιοχή σε συνδυασμό με τη συχνότερη εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με αποτέλεσμα να αυξάνεται η επικινδυνότητα εκδήλωσης πλημμυρών.
Σκοπός της μελέτης είναι η επανεγκατάσταση της δασικής βλάστησης και οικολογική αποκατάσταση δασικών εκτάσεων. Ειδικότερα, σκοπός των παρεμβάσεων είναι η συγκράτηση του εδάφους, η αποτροπή της επιφανειακής διάβρωσης και ως εκ τούτου η ανόρθωση – αποκατάσταση του φυσικού οικοσυστήματος που καταστράφηκε αλλά παράλληλα και η αισθητική αναβάθμιση των καμένων περιοχών γύρω από πληγέντες οικισμούς και ξενοδοχείων της παραλιακής ζώνης.
Η υλοποίηση των ειδικών δασοτεχνικών έργων του άρθρου 16 παρ. 5 του ν. 998/1979, όπως ισχύει και συγκεκριμένα η αναδάσωση πληγέντων από την πυρκαγιά δασικών περιοχών, πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες επιφάνειες, γύρω από τους οικισμούς Ασκληπιείο (περιοχή 1-Δ.Ε. Νότιας Ρόδου) εμβαδού 100,143 στρ. και Λάερμα (περιοχή 2- Δ.Ε. Λινδίων) εμβαδού 68,494 στρ., (περιοχές που έχουν πληγεί ξανά από πυρκαγιά στο παρελθόν) καθώς και πέριξ των ξενοδοχείων της παραλιακής ζώνης στο Κιοτάρι (περιοχή 3-Δ.Ε. Νότιας Ρόδου), αποτελούμενη από τρεις επιμέρους επιφάνειες, συνολικού εμβαδού 40,934 στρ., όπως απεικονίζονται στους αντίστοιχους Χάρτες Επεμβάσεων Χ.07.1, Χ.07.2 και Χ.07.3 του Παραρτήματος ΙΙ της μελέτης.
Για τη σύνταξη της μελέτης ακολουθήθηκε η αριθ. πρωτ. 53418/3576/162/14-10-1969 Απόφαση του Υπ. Γεωργίας με την οποία εγκρίθηκε η Γενική Συγγραφή Υποχρεώσεων και διαγραμμάτων ύλης Μελετών Αναδασώσεων.
Η αναδασωτική επέμβαση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με μεθόδους που θα εξασφαλίσουν την επιτυχημένη εγκατάσταση των νέων φυτών, αλλά και την πορεία εξέλιξής τους.
Η οικολογική αυτή ανόρθωση αναμένεται να επιτευχθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος:
• Με την τεχνητή αναδάσωση της επιφάνειας.
• Με τη φυσική αναγέννηση κυρίως των αειφύλλων πλατυφύλλων.
• Με τον καθαρισμό και την επιλεκτική απομάκρυνση της ανταγωνιστικής –ως προς την αναδάσωση και αναγέννηση – υποβλάστησης. Η απομάκρυνση θα είναι επιλεκτική ώστε να διατηρηθεί μέρος του υπορόφου και να επιτελέσει τον προστατευτικό του ρόλο αφενός, αφετέρου να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί η ποικιλότητα του δάσους.
Ο φυτοτεχνικός σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη τις κλιματολογικές συνθήκες, τη φυτοκοινωνιολογική κατάταξη, τη χλωρίδα της περιοχής μελέτης, το έδαφος και την άρδευση, και θα γίνει με τρόπο ώστε:
• Να εντάσσονται τα προτεινόμενα φυτά στο υφιστάμενο τοπίο.
• Να είναι προσαρμοσμένα και να αντέχουν στις τοπικές συνθήκες εδάφους και κλίματος.
• Να έχουν μειωμένες απαιτήσεις σε εργασίες συντήρησης και φυτοπροστασίας.
• Να εξασφαλίζουν ικανοποιητική πυκνότητα για να μην δημιουργούνται προβλήματα διάβρωσης.
• Να είναι φυτά που δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία και συστηματική άρδευση.
Τα είδη φυτών ανά περιοχή επέμβασης που επιλέχθηκαν για την υλοποίηση των προτεινόμενων εργασιών είναι τα εξής:
Περιοχή 1. Ασκληπειό
Επιστημονική ονομασία: Pinus brutia
Κοινή ονομασία: Τραχεία Πεύκη
Ποσότητα: 4.381
Επιστημονική ονομασία: Cupressus sempervirens v. Horizontalis
Κοινή ονομασία: Κυπαρίσσι οριζοντιόκλαδο
Ποσότητα: 1.878
Σύνολο 6.259
Περιοχή 2. Λάερμα
Επιστημονική ονομασία: Pinus brutia
Κοινή ονομασία: Τραχεία Πεύκη
Ποσότητα: 2.997
Επιστημονική ονομασία: Cupressus sempervirens v. Horizontalis
Κοινή ονομασία: Κυπαρίσσι οριζοντιόκλαδο
Ποσότητα: 1.284
Σύνολο 4.281
Περιοχή 3. Κιοτάρι
Επιστημονική ονομασία: Pinus brutia
Κοινή ονομασία: Τραχεία Πεύκη
Ποσότητα: 895
Επιστημονική ονομασία: Quercus ithaburensis subsp. macrolepis
Κοινή ονομασία: Ήμερη βελανιδιά
Ποσότητα: 451
Επιστημονική ονομασία: Ceratonia siliqua
Κοινή ονομασία: Χαρουπιά
Ποσότητα: 579
Επιστημονική ονομασία: Cupressus sempervirens v. Horizontalis
Κοινή ονομασία: Κυπαρίσσι οριζοντιόκλαδο
Ποσότητα: 256
Επιστημονική ονομασία: Juniperus phoenicea
Κοινή ονομασία: Άρκευθος η φοινικική ή Θαμνοκυπάρισσο
Ποσότητα: 256
Επιστημονική ονομασία: Arbutus unedo
Κοινή ονομασία: Κουμαριά
Ποσότητα: 256
Επιστημονική ονομασία: Myrtus communis
Κοινή ονομασία: Μυρτιά
Ποσότητα: 128
Επιστημονική ονομασία: Nerium oleander
Κοινή ονομασία: Πικροδάφνη
Ποσότητα: 128
Επιστημονική ονομασία: Quercus coccifera κατά προτίμηση (ή Pistacia lentiscus εναλλακτικά)
Κοινή ονομασία: Πρίνος (ή Σχίνος εναλλακτικά)
Ποσότητα: 256
Σύνολο 3.205
Όσον αφορά την επιλογή της Κουμαριάς Arbutus unedo στην περιοχή 3, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το είδος αυτό προτιμά τα σκιερά μέρη και ότι κρίνεται μάλλον ακατάλληλο για περιοχές πολύ κοντά στη θάλασσα.
Επίσης, η έντονη φυλλόπτωση του θάμνου αυτού μπορεί να προκληθεί από την έκθεσή του στις πολύ θερμές περιοχές. Η αντικατάστασή του θα πρέπει να γίνει από είδη που θα προτείνει αρμόδιος υπάλληλος της Δ/νσης Δασών Δωδεκανήσου.
Πριν την έναρξη των φυτεύσεων:
Οι εκτάσεις θα οριοθετηθούν και περιφραχθούν με σιδηροπασσάλους από μορφοσίδηρο γωνιακού ελάσματος ισοσκελώς “Γ” και συρματόπλεγμα ρομβοειδούς οπής.
Η εποχή φυτεύσεων καθορίζεται από τις αρχές φθινοπώρου και αμέσως μετά τις πρώτες βροχές. Να αποφευχθεί η θερινή περίοδος, όπου οι συνθήκες είναι ιδιαίτερες δυσμενείς.
Οι φυτεύσεις των ειδών που προαναφέρθηκαν θα εφαρμοσθούν σε φυτευτικό σύνδεσμό 4Χ4 μ. Στην περιοχή Κιοτάρι θα εφαρμοσθούν και γραμμικές φυτεύσεις σε δύο σειρές, με άτομα Ήμερης Βελανιδιάς και Χαρουπιάς σε αναλογία 1:1
Η μελέτη προβλέπει επίσης τα εξής έργα συντήρησης των φυτών:
• Διαμόρφωση της λεκάνης συγκράτησης του νερού
• Λίπανση. Θα πραγματοποιηθεί συνολικά δύο (2) φορές, μία κατά την εγκατάσταση των φυτών και μία την πρώτη βλαστητική περίοδο.
• Πότισμα. Η άρδευση των φυτών θα γίνεται με βυτίο και εργάτες και θα πραγματοποιηθεί συνολικά 36 φορές για τα επόμενα τρία έτη ως εξής: 14 αρδεύσεις το 1ο έτος, 12 αρδεύσεις το 2ο έτος και 10 αρδεύσεις το 3ο έτος, εκ των οποίων η πρώτη αμέσως με την εγκατάσταση των φυτών.
• Βοτάνισμα. Θα γίνεται παράλληλα με την εργασία διαμόρφωσης λεκάνης άρδευσης, μία (1) φορά τον χρόνο πριν την έναρξη των ποτισμάτων (Άνοιξη- Καλοκαίρι), για τα επόμενα 3 έτη (συνολικά τρεις φορές).
Όσον αφορά τις παραπάνω εργασίες θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα ποτίσματα των δενδρυλλίων, όπως γίνεται, με υδροφόρες και μάνικες, μπορεί να προκαλέσουν ζημιές στα ποτιζόμενα φυτά και στη νεαρή φυσική αναγέννηση.
Εναλλακτικά για να μειωθεί η ανάγκη των πολλών ποτισμάτων, προτείνεται να: σκεπάζουμε την επιφάνεια του λάκκου, αμέσως μετά τη φύτευση, με στρώση από ενεργειακή βιομάζα (άχυρα ή πριονίδι) σε μορφή κύκλου, ακτίνας 0,50 – 1,00 μ. από το φυτό και πάχος 10-15 εκ.
Στερεώνουμε το υλικό αυτό με χαλίκια για να μην παρασυρθεί με τα πρωτοβρόχια ή τον δυνατό αέρα. Η διεργασία βοηθά στη διατήρηση υγρασίας στο έδαφος, γιατί διακόπτεται η συνέχεια των τριχοειδών, δια των οποίων γίνεται η εξάτμιση του νερού με αποτέλεσμα, η υγρασία και η ικμάδα να εγκλωβίζονται μέσα στον λάκκο και ενισχύονται με το βρόχινο νερό της Άνοιξης.
Επίσης, το υλικό επικάλυψης (ενεργειακή βιομάζα), μέχρι να χουμοποιηθεί (3 – 4 χρόνια), δεν επιτρέπει να φυτρώσουν ανταγωνιστικά για το νεόφυτο ζιζάνια, ενώ τελικά μετατρέπεται και σε γόνιμο χώμα.
Επιπλέον, στην περιοχή 3-Κιοτάρι, μία εβδομάδα μετά τη φύτευση προβλέπεται η πρόσδεση των δέντρων σε πάσσαλο με σχοινί.
Τέλος, όσον αφορά την περίφραξη, των αναδασωτέων περιοχών, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη να αφαιρεθεί αυτή μετά την επίτευξη του σκοπού της αναδάσωσης, προκειμένου να μην κατακερματίζονται οι οικότοποι, καθώς και των τμημάτων με σκυρόδεμα.
Η εκτέλεση του έργου θα γίνει σύμφωνα με τις ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές για την εκτέλεση των αναδασωτικών εργασιών και με οικονομικούς πόρους που θα διατεθούν από ιδιωτικό φορέα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου που ανέρχεται σε 755.000€ περιλαμβάνονται Γ.Ε. & Ο.Ε. 18 %, Απρόβλεπτα 15 %, Αναθεώρηση και Φ.Π.Α. 24 %. Για τον υπολογισμό του λήφθηκαν υπόψη: ο Κανονισμός Περιγραφικών Τιμολογίων Έργων Πρασίνου και Έργων Οικοδομικών Εργασιών, όπως εγκρίθηκε με την αριθμ. ΔΝΣγ /οικ.35577/ ΦΝ466/ 04.05.2017 (ΦΕΚ 1746 Β’) Απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, τα Αναλυτικά Τιμολόγια Αναδασωτικών Εργασιών (Α.Τ.Α.Ε.), που εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθ. 81277/2451/23-08-1993 κοινή Απόφαση των υπ. Γεωργίας & ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (όπως διορθώθηκε στο ΦΕΚ 681 Β’) με βασικές και βοηθητικέςτιμές Γ’ Τριμήνου του 2012 του Πρακτικού Διαπίστωσης Τιμών Δημοσίων Έργων, καθώς και τιμές του Περιφερειακού Φυτωρίου Ρόδου για την προμήθεια βωλοφύτων.
Η προμήθεια των φυτών θα γίνει από το Περιφερειακό Φυτώριο Ρόδου, που έχει λάβει άδεια ίδρυσης και λειτουργίας «δασικού φυτωρίου» από το ΥΠΕΝ, όπου τα μεν βωλόφυτα φυτά θα παραχθούν από αναπαραγωγικό υλικό επιλεγμένων σποροπαραγωγών συστάδων του νησιού, ενώ τα δένδρα και οι θάμνοι, σε μπάλα χώματος, είναι ήδη διαθέσιμα στο παραπάνω φυτώριο.
Η μελέτη περιλαμβάνει ΦΑΥ και ΣΑΥ. Φορέας του έργου είναι η Δ/νση Δασών Δωδεκανήσου και όλες οι εργασίες που προβλέπονται στη μελέτη θα εκτελεστούν υπό την εποπτεία της.
Β. Εγκρίνουμε τη μελέτη με τίτλο «Αναδάσωση για τη μεταπυρική αποκατάσταση δασικού χαρακτήρα εκτάσεων, περιοχών ευθύνης της Δ/νσης Δασών Δωδεκανήσου, δήμου, Νήσου και Π.Ε. Ρόδου, περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου» συνολικού προϋπολογισμού 755.000 ευρώ, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α (24%) που συντάχθηκε την εταιρεία «NERCO_Ν.ΧΛΥΚΑΣ & ΣΥΝ/ΤΕΣ Α.Ε.Μ.» κατόπιν ανάθεσης από τον φορέα με την επωνυμία «ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΡΟΔΟΥ» και ελέγχθηκε από τη Δ/νση Δασών Δωδεκανήσου.
Η χρηματοδότηση για την υλοποίηση του έργου θα πραγματοποιηθεί από τον φορέα «ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΡΟΔΟΥ», ο οποίος μετά την πυρκαγιά, που εκδηλώθηκε την 18η Ιουλίου 2023 στη Νήσο Ρόδο, ορίσθηκε ως ανάδοχος αποκατάστασης/αναδάσωσης με την αριθ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΔΕΥ/85254/2673 (ΑΔΑ: ΨΥΒ04653Π8-96Ζ) Απόφαση της Διεύθυνσης Δασικών Έργων και Υποδομών του ΥΠΕΝ.
Ο διευθυντής Συντονισμού & Επιθεώρησης Δασών κ.α.α
Ερασμία Γκιόκα
δασολόγος»
ΠΗΓΗ ΡΟΔΙΑΚΗ
