Είναι Κακό Στην Άμμο Να Χτίζεις Παλάτια
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΒΒΕΝΑ
Αρχιτέκτονα μηχ/κού ΕΜΠ
Με αφορμή την συζήτηση σχετικά με τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν σχετικά με την Τροποποίηση Χωροθέτησης και Περιβαλλοντικών Όρων της Νέας Μαρίνας Ρόδου, επανέρχεται στο προσκήνιο η ελλειμματική-σχεδόν ανύπαρκτη- στόχευση μας, για μια ανάπλαση του ανατολικού παραλιακού μετώπου, βασισμένη σε νέα σύγχρονα μοντέλα ανάπτυξης παραλιακών πόλεων.
Tα νέα δεδομένα της μαρίνας ταράζουν τα βαλτωμένα νερά και αναδεικνύουν την έως σήμερα ανεπάρκειά μας. Οποιαδήποτε παρέμβαση στρατηγικής ανάπτυξης, όπως αυτή της νέας μαρίνας, θα μπορούσε να είναι σύστοιχη με τις κατευθύνσεις ενός νέου ΓΠΣ (Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο), πράγμα που μέχρι και σήμερα δεν έχει γίνει. Έτσι, θα αποφεύγαμε φαινόμενα αναπτυξιακών στρεβλώσεων στον αστικό ιστό και θα βοηθούσαμε στην επίλυση χρόνιων παθογενειών που αφορούν στις συγκρούσεις χρήσεων γης, στην κινητικότητα, στο κυκλοφοριακό στην προστασία και ανάδειξη του δημόσιου χώρου, στην αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της περιοχής.
Το να προσπαθούμε σήμερα να ανατρέψουμε την φιλοσοφία σχεδιασμού των μελλοντικών εγκαταστάσεων της νέας μαρίνας, αλλάζοντας ταυτόχρονα και την αντίληψη διαχείρισης του ελεύθερου χώρου, είναι σαν να προσπαθούμε να λύσουμε το σύμπτωμα και όχι την αιτία που το προκάλεσε.
Πάμε δηλαδή να αντιμετωπίσουμε τον πονοκέφαλο και όχι το λόγο που μας τον προκάλεσε. Αν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε το θέμα με αυτόν τον τρόπο, πρέπει να γνωρίζουμε ότι στο μέλλον θα αντιμετωπίσουμε πολλούς “πονοκεφάλους”, αφού υπάρχουν στην περιοχή αρκετά μεγάλα αδόμητα κομμάτια γης.
Επίσης, είναι τουλάχιστον επιπόλαιο να καταλήγουμε εύκολα σε συμπεράσματα για την αρχιτεκτονική και λειτουργική προσέγγιση των κτιρίων της νέας μαρίνας και να κρίνουμε με βάση μόνον του ύψους τους.
Αν θέλουμε να παίξουμε το παιχνίδι της κολοκυθιάς, τότε μπορούμε να λέμε, όχι 7όροφα κτίρια αλλά 3όροφα και γιατί 3όροφα αλλά 2όροφα…..
Έτσι όμως δεν αντιμετωπίζουμε το ζητούμενο αλλά δημιουργούμε άσκοπους προβληματισμούς και νέα ερωτηματικά. Σε ένα τέτοιο “παιχνίδι” οι θεσμοθετημένοι φορείς απαιτείται όχι απλά να εμπλακούν, αλλά να διαχειριστούν το ζήτημα με απόλυτη επίγνωση.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η έννοια της κλίμακας του χώρου είναι μια εξαιρετικά σύνθετη έννοια. Πέρα από τις αρχιτεκτονικές και αισθητικές προσεγγίσεις, η κλίμακα είναι ένα διαβαθμισμένο σύστημα αξιολόγησης του τόπου που βιώνουμε. Η Ρόδος με το μέγεθος της τουριστικής βιομηχανίας, που οι διοικούντες αποφάσισαν, ήδη καθόρισε μια άλλη κλίμακα από αυτήν που συνήθως συναντάμε στα νησιά.
Η πρόσβαση προς το θαλασσινό μέτωπο δεν κλείνει σήμερα με την πρόταση ανάπτυξης της μαρίνας. Είχε ξεκινήσει να περιορίζεται πολλά χρόνια πριν, με ευθύνη πολλών. Ξεκινώντας από την καθυστέρηση σύνταξης νέου εκσυγχρονισμένου Πολεοδομικού σχεδίου, συνεχίζοντας με την ακατάλληλη χωροθέτηση της μαρίνας στο συγκεκριμένο σημείο, και καταλήγοντας με τον μεμονωμένο “αυτοσχεδιασμό” ανάπλασης του μετώπου, που τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη υλοποίησης. Η κίνηση των τροχοφόρων και πεζών προς την παραλία δυσκολεύτηκε ή αποκλείστηκε και μαζί με την περιμετρική οδό, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός τεράστιου αόρατου τείχους που ανακόπτει την πρόσβαση προς το θάλασσα.
Όλα τα άλλα που τώρα ακολουθούν, είναι απλώς συνέπειες αυτών των επιλογών.
Είναι επιτακτικό σύντομα το άνοιγμα ενός ουσιαστικού αρχιτεκτονικού διαλόγου τόσο με τους θεσμοθετημένους φορείς όσο και με τους πολίτες. Στόχος η βελτίωση των έργων ανάπλασης, που τώρα εξελίσσονται και είναι σε λάθος κατεύθυνση. Ταυτόχρονα είναι αναγκαία η προώθηση ενός νέου ΓΠΣ(Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο) με ορίζοντα τουλάχιστον 20ετίας, για να μπορούν όλοι να ωφεληθούν και η Ανάπτυξη να αποτελεί κίνητρο και όχι Πρόβλημα.
