Το ελληνικό καλοκαίρι στην κορύφωσή του. Κάποιοι επιμένουν να πανηγυρίζουν για τις τουριστικές αφίξεις. Οι επαγγελματίες του τουρισμού, συμπεριλαμβανομένων αυτών της εστίασης, κουνούν το κεφάλι από απελπισία. Οπως προκύπτει από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, το ελληνικό τουριστικό προϊόν αρχίζει να… κατηφορίζει. Ακόμη δεν βρισκόμαστε στο σημείο καμπής, όπως το 2009, αλλά τα σημάδια είναι αν μη τι άλλο ανησυχητικά.
Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού μέσα από τις «αεροπλανιές» των tour operators τύπου TUI που στέλνουν φτηνούς τουρίστες, οι οποίοι για να απολαύσουν διακοπές μειώνουν τις μέρες παραμονής, φέρνει τεράστιο πλήγμα μέσα από τη διαχείριση των υποδομών. Από την άλλη, περιμένει τους τουρίστες, όπως ακριβώς συμβαίνει και στα ελληνικά νοικοκυριά, η μέγγενη της αισχροκέρδειας. Ομως η κρίση που μαστίζει την Ευρώπη και δη τη μεγάλη τουριστική αγορά της Γερμανίας έχει φέρει μείωση του διαθέσιμου προϋπολογισμού προς κατανάλωση. Οσο για τις αφίξεις; Ναι μεν καταγράφονται αυξημένες, αλλά αν κάποιος εντρυφήσει στα στοιχεία θα διαπιστώσει ότι οι μεγάλες αυξήσεις προέρχονται από τις χαμηλού κόστους αεροπορικές εταιρείες.
Ελπίδα για Σεπτέμβριο και Οκτώβριο
Πάντως, παράγοντες της αγοράς εκφράζουν την απαισιοδοξία τους καθώς βλέπουν φρένο στις αφίξεις λόγω κυρίως της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των Ευρωπαίων, που αποτελούν τον μεγάλο όγκο των εισερχόμενων επισκεπτών. Από την άλλη, οι πυρκαγιές που σβήνουν στη θάλασσα (περιπτώσεις Ρόδου, Εύβοιας, βόρειας Ελλάδας) και οι τεράστιοι και πολυήμεροι καύσωνες που θυμίζουν Αίγυπτο αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα στην τουριστική κίνηση. Εντούτοις, εκεί κρύβεται και η ελπίδα για ενδεχόμενη μεγάλη αύξηση τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.
Η πρώτη καμπάνα ήχησε τον Μάιο. Μπορεί την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025 να καταγράφεται αύξηση στην εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση κατά 2,1% στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο που τηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος, ωστόσο συγκεκριμένα για τον Μάιο η ΤτΕ καταγράφει πτώση 2,7%. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία:
• Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 1,87 δισ. ευρώ τον Μάιο του 2025 και 3,7 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025.
• Oι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 17,7% τον Μάιο του 2025 και κατά 12,7% την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025. Καθίσταται προφανές ότι η αισχροκέρδεια που φουντώνει τον πληθωρισμό της απληστίας και φέρνει έμμεσους φόρους διά του ΦΠΑ στα κρατικά έσοδα αποτελεί κυβερνητική πρακτική που αφορά και τους τουρίστες.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, για το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 10,3 εκατομμύρια. Πρόκειται για ποσοστιαία αύξηση της τάξης του 5,7% σε σχέση με πέρυσι.
Το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών κατέγραψε σε αυτό το διάστημα 3,8 εκατ. αφίξεις – ποσοστιαία αύξηση κατά 9,6%. Αντίστοιχα στη Θεσσαλονίκη μετρήθηκαν 1,2 εκατ. αφίξεις (+8,7%).
Ανησυχία εκφράζουν οι ξενοδόχοι της Αθήνας
Κάποιοι μιλούν για την αρχή του τέλους. Αλλοι, στη λογική της φράσης «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία», ελπίζουν σε αντιστροφή λόγω των κρατήσεων τελευταίας στιγμής τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Το γεγονός ωστόσο είναι ότι τα στοιχεία που επεξεργάζεται η Ενωση Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑ) καταδεικνύουν πτώση της πληρότητας των ξενοδοχειακών μονάδων τον Ιούνιο. Μάλιστα, οι πρώτες εκτιμήσεις για τις πληρότητες του Ιουλίου στην Αττική δείχνουν επίσης πτώση. Πάντως, για τον Ιούνιο αυτό που ισχύει είναι ότι η μέση πληρότητα 2025 διαμορφώθηκε στο 88,9%. Πέρυσι τον αντίστοιχο μήνα η πληρότητα καταγράφηκε στο 90,6%. Αρα η πτώση είναι 1,7%.
Ωστόσο, εδώ εισέρχονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που δείχνουν ότι η φούσκα ετοιμάζεται να σπάσει:
• Η μέση τιμή δωματίου κατρακύλησε τον Ιούνιο του 2025 σε σχέση με τον περσινό Ιούνιο κατά 8,67 ευρώ (φέτος 228,5 ευρώ, πέρυσι 237,18).
• Το έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο κατέγραψε μείωση της τάξης των 11,91 ευρώ συγκριτικά με τον περσινό Ιούνιο.
• Σε επίπεδο εξαμήνου (2025) η μέση τιμή δωματίου ήταν αυξημένη κατά 1,9% στην Αθήνα, όταν σε ανταγωνίστριες πόλεις καταγράφονται διπλάσιες ποσοστιαίες αυξήσεις. Συγκεκριμένα, η Ρώμη καταγράφει αυξήσεις της τάξης του 3,5%, η Μαδρίτη 6,6% και η Βαρκελώνη 3,1%. Ας μείνουμε όμως στον Ιούνιο και στη δική μας περίπτωση. Σε μια περίοδο κατά την οποία το κόστος λειτουργίας αυξάνεται διαρκώς (συνεπεία κυρίως του καρτέλ της ενέργειας που δρα ανεξέλεγκτο υπό την κυβερνητική προστασία), οι ξενοδόχοι της Αθήνας μειώνουν τις τιμές για να προσελκύσουν πελατεία, αλλά τελικά καταγράφεται μείωση. Μάλιστα, τα πρόδρομα στοιχεία του Ιουλίου δείχνουν ίδια κατάσταση και για τον δεύτερο μήνα του φετινού καλοκαιριού.
Βατερλό στην εστίαση
Εκεί που προβλέπεται σφαγή είναι στην εστίαση. Ως συνέπεια του χαμηλού προϋπολογισμού του τουριστικού ρεύματος που προτιμά κατά συντριπτική πλειονότητα να αφιχθεί με τις αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους και να διαμείνει σε διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, έχει τροποποιηθεί ο τρόπος διαβίωσης. Πλέον οι τουρίστες ψωνίζουν από τα σουπερμάρκετ και μαγειρεύουν στο ενοικιαζόμενο διαμέρισμα. Κάπως έτσι, οι εκτιμήσεις για την πορεία της εστίασης δείχνουν ραγδαία πτώση του τζίρου, η οποία αναμένεται να ξεπεράσει το 30%.
